Dag van de Overwinning en andere Russische dingen

Hallo daar!

Op het moment heb ik nog een uurtje voor mijn vertrek naar Severobaikalsk. Dan pakken we de trein, een dag lang tot Irkutsk, vervolgens twee naar Severobaikalsk. Heb er zin in, hoewel ik me gisteren met ons prachtige weer wel afvroeg waarom ik nu vrijwillig weer de winter en sneeuw inga!

Zondag was de dag van de Grote Overwinning, en dat moest natuurlijk gevierd worden. Nieuwe fontein feestelijk geopend en parade op het centrale plein. De parade is grotendeels aan me voorbij gegaan, want er was zoveel volk dat ik niets zag. Wat ik wel zag leek niet zo vreselijk interessant. Veel mannen in uniform, maar dat doet het niet helemaal voor mij ;-) Dus hebben we – dat is Leonie en ik samen met onze ex-collega's Bator en Slava – 'bevrijdingsdag' op meer Hollandse wijze doorgebracht: vier de vrijheid met een drankje in de zon!

Verder had ik eens zin om jullie te vertellen over marshroetka's en zakoesotshnaja's. Twee heerlijk Russische dingen, waar je even aan moet wennen, maar oh wat ga ik ze missen als ik weer in Nederland ben.

We beginnen maar met marshroetka's. Onuitspreekbaar als je de r een beetje op z'n Russisch wilt zeggen, dus rollend, maar dat speelt verder geen rol. Marshroetka's zijn minibusjes waarop bijna het hele openbaar vervoersysteem van Rusland op steunt. Het komt van het woord 'marshroet', wat route betekent. Ze bieden meestal officieel plaats aan dertien passagiers, maar met wat goede wil gaan er ook wel achttien in. Dat wil zeggen, als het geen winter is.

Meteen een reden dat ik op het begin geen fan was van marshroetka's. Je hebt er niet veel ruimte en met een schaap om je lijf wordt dat er niet veel comfortabeler op. Ook zijn 's winters alle ramen bevroren en moet je dus aan de chauffeur vragen je te vertellen als je op jouw halte bent aangekomen. De marshroetka's zijn 's winters ook veel te warm. En dan weer naar buiten, brrr!

Hoe werkt het? In iedere stad rijdt een enorm aantal busjes rond met een nummer, en elk nummer staat voor een vaste route. Niet veel anders dan onze bussen dus, behalve dan dat mij hier een raadsel is hoe iedereen maar lijkt te weten welke nummers waarheen gaan. Tenminste, daar leek het op, maar inmiddels weet ik dat iedereen de route van huis naar werk en terug weet, en voor de rest is het gewoon de chauffeur vragen. Werkt ook prima.

't Is volgens mij een behoorlijk effectief systeem. Tuurlijk, er past weinig in, maar er zijn er zo veel van, dat je nooit lang hoeft te wachten. Verspilling? Ook niet. Zit ik in Nederland vaak genoeg met drie reisgenoten in een enorme bus, marshroetka's zijn bijna altijd goed gevuld.

Gebruiksaanwijzing: je gaat op je betreffende halte staan. Als je niet weet waar die is, succes! Soms zijn ze herkenbaar aan bordjes, soms betreft het niet veel meer dan wat gewoon op een parkeerplek lijkt. Ons 'centrale busstation' is ook zoiets, hilarisch. Je wacht op je nummer en steekt je hand uit zodat de chauffeur stopt. Je stapt in. Zit je achterin: je geeft je geld aan iemand voor je, die het weer aan iemand daarvoor geeft tot het bij de chauffeur is. Die weet zonder ongelukken te maken het wisselgeld ergens vandaan te toveren dat via dezelfde handen weer netjes bij je terug komt. Prachtig systeem. Zit je vlak achter de chauffeur verzamel je al het geld en zeg je 'pak aan alstublieft' en geeft het aan de chauffeur.

Onderweg moet je misschien uitstappen omdat mensen achter je eruit moeten. Ben je bijna op je bestemming zeg je 'op de halte alstublieft', de chauffeur stopt en daar ben je dan. Wie heeft die stopknoppen in vredesnaam nodig? Sommige marshroetka's zijn er wel mee uitgerust, maar een beetje interactie met de chauffeur is veel leuker!

Wat het echt prachtig maakt is dat iedere chauffeur het zich lekker thuis maakt in zijn busje. Veel gordijntjes (in ieder busje andere!), zijn eigen favoriete muziek op volume naar smaak en lijpe hondjes op het dashbord. Soms gaat echtgenote mee die dan vaak het geldgedeelte doet. Kunnen we dit systeem ook in Nederland invoeren? Nee Celine, daarvoor zijn Nederlanders veel te veel op hun ruimte gesteld!

* Spontane gedachte tussendoor: in ons vo.., eh, drukke landje, waar we zo hutjemutje wonen, willen we nauwelijks een bank in de trein met elkaar delen, hier in Siberië, waar aan vanalles gebrek is behalve ruimte, kruipt men zonder zeuren zo bij elkaar op schoot als het moet *

Hoe dan ook, er zijn van die gekke Russische dingen waar je gehecht aan raakt. Zakoesotshnaja's zijn ook zoiets. Komt van het woord 'zakoeska', wat zoiets als snack of hapje betekent. Het zegt veel over de Russische eetcultuur, of zeg liever, de drinkcultuur.

Gaan wij met zijn allen graag een hapje eten en drinken daar dan een glaasje bij, Russen gaan over het algemeen niet uit eten. Ook niet naar de snackbar. Wat ze wel doen is uit drinken. En al wordt alcohol hier en masse misbruikt, er is één gouden regel: altijd eten als je drinkt. Enter zakoesotshnaja's. Zuiphalletje, in het kort.

Kenmerken:
-tegelvloer en plastic/metaal meubilair voor de hygiëne
-sluitingstijd elf uur, dan is iedereen volgens schema precies dronken genoeg of erger
-enorme tv aan de muur
-bordje aan de muur: op het drinken van eigen meegebrachte wodka staat x bedrag boete
-reuze vriendelijke medewerkers die je zonder verder te vragen kleine plastic bekertjes geven waaruit je zo handig je eigen meegebrachte wodka kan drinken

In een zakoesotshnaja bestel je aan de bar. Dat wel zo handig, kun je meteen vragen of ze je keuze wel hebben. Nee? Tweede keuze dan? Nee? Oh, kan ik alleen uit A en B kiezen? Nou ja, ook goed! Je bestelt alles tegelijk. Borsjt, boeza en blini. Ik denk dat borsjt wel bekend is, toch? Boeza is een boerjatische specialiteit. In de rest van Rusland eet men pelmeni (soort ravioli), hier betreft het iets vergelijkbaars maar dan groter en gestoomd.

Je bestelling komt dan razendsnel tevoorschijn, en men verheugt zich dan over de snelle service. Dat de magnetron overuren draait, daar hebben we het niet over, we zijn immers uit drinken, niet uit eten! Op iedere straathoek zit er één en je hoeft niet te zoeken naar je favoriete, ze zijn allemaal min of meer hetzelfde.

Zakoesotshnaja's zijn goedkoop - er valt niet tegenaan te koken! –, proberen niets meer voor te stellen dan ze zijn en je kunt er altijd rekenen op nieuwsgierige blikken naar, eh, Amerikaanse meisjes?

Trees: tja, Tilburrig is natuurlijk niet zomaar een stadje! Er gaat niets boven.. Oh wacht, dat was een andere!

Papa: heb veel Russische troep, onder nagels vooral en in neusgaten. Duitse degelijkheid, was het maar waar! Gouwe taande... Dat zul je wel zien als ik weer int land ben! En wat marshroetka's betreft, ik denk dat het wel duidelijk is zo?

Mama: ben geen armen tegengekomen, maar op een gegeven moment wist ik echt niet of ik nou op iemands graf stond of op een berg afval...

Els: olijven... Moest je die nou echt noemen? We hebben ze ook hier hoor, 4 euro voor drie stuks ;-)

Es: gefeliciteerd met de verkoop! Hoop wel dat jullie op tijd vervanging vinden dan. Succes ermee!

Zo, ik ga weer aan de inpak. Zo weer lekker treinen, heerlijk!

Liefs,
Celine